Wzrastająca konkurencyjność przedsiębiorstw i dynamiczne zmiany zachodzące zarówno w gospodarce, jak i w społeczeństwie, wymagają od firm ciągłych poszukiwań sposobów na dotrzymanie kroku współczesności.
Jedną z najlepszych metod, jakie można w tym wypadku zastosować, jest lean manufacturing.
Dzięki racjonalnym zasadom i prostym, skutecznym narzędziom koncepcja ta pozwala na powiększenie zysków przy optymalnym wykorzystaniu posiadanych środków i użyciu minimalnej potrzebnej energii. Dlatego też warto przyjrzeć się jej z bliska, by poznać zarówno korzyści, jak i możliwe ryzyka, jakie za sobą niesie.
Jak powstała koncepcja lean manufacturing?
Źródła filozofii lean manufacturing należy szukać w Japonii. W latach czterdziestych ubiegłego wieku powstał jej fundament: System Produkcyjny Toyoty (TPS).
Zakładał on, iż podstawowym celem koncernu powinna być maksymalizacja wartości dla klienta przy jednoczesnej eliminacji marnotrawstwa.
Znakomite wyniki finansowe i światowa ekspansja japońskiej firmy motoryzacyjnej przyczyniły się do spopularyzowania koncepcji „odchudzania” produkcji.
W 1988 roku John Krafcik po raz pierwszy użył określenia „lean manufacturing” w swojej publikacji Triumf szczupłego systemu produkcyjnego.
Dwa lata później wydana przez Jamesa P. Womacka, Daniela T. Jonesa i D. Roosa książka Maszyna, która zmieniła świat spopularyzowała ideę szczupłej produkcji na całym świecie.
A zatem co to jest lean manufacturing?
Definicja lean manufacturing / Co to jest?
Według definicji lean manufacturing to system zarządzania, który ma na celu maksymalne ograniczenie marnotrawstwa i eliminację niepotrzebnych procedur i operacji wykorzystywanych podczas procesu produkcji przy jednoczesnym dostarczaniu klientowi produktów najwyższej jakości.
System ten zakłada „odchudzenie” organizacji na wielu poziomach.
Ogranicza się tu ludzki wysiłek, przestrzeń produkcyjną, inwestycje w narzędzia, jak również pracę inżynierską i czas. Osiągnięcie celów, jakie stawia koncepcja lean manufacturing, jest możliwe tylko przy zaangażowaniu wszystkich pracowników w nieustanny proces doskonalenia.
Czym różni się lean manufacturing od tradycyjnego pojmowania produkcji?
Lean manufacturing różni się od produkcji opartej na tradycyjnych założeniach pod kilkoma ważnymi względami. Ciągły przepływ stoi w opozycji do produkcji w dużych partiach. Radykalnie zmniejszają się tu zapasy, a w procesy usprawniające produkcję angażuje się wszystkich pracowników.
Zasady lean manufacturing
Pierwszym krokiem do wprowadzenia w życie lean manufacturing jest wdrożenie pięciu zasad, które stają się podstawą do dalszych zmian.
Do zasad tych należą:
- Dokładne zdefiniowanie wartości z punktu widzenia klienta,
- Określenie strumienia wartości dla każdego produktu,
- Stworzenie systemu swobodnego przepływu materiałów i surowców,
- Zastosowanie systemu ssącego w relacji klient – dostawca,
- Nieustanne dążenie do doskonałości (jap. kaizen).
W pierwszym etapie wdrażania lean manufacturing w firmie reguły te stosuje się na poziomie pojedynczego procesu. W dalszej kolejności obejmują one wszystkie szczeble przedsiębiorstwa. Ostatnim krokiem jest natomiast zastosowanie ich w całym łańcuchu dostaw.
Marnotrawstwo w koncepcji lean manufacturing
Zjawisko marnotrawstwa w filozofii lean manufacturing zasługuje na szczególną uwagę. Jego koncepcja obejmuje bowiem znacznie więcej czynników, niż tylko materiały stosowane do produkcji.
Marnotrawstwo może dotyczyć:
- Nadprodukcji,
- Zbędnego ruchu,
- Zbędnego transportu,
- Oczekiwania,
- Nadmiernych zapasów,
- Nadmiernego przetwarzania,
- Wad, a także
- Niewykorzystanego potencjału pracowników.
Opisaliśmy już definicję, techniki oraz zasady lean manufacturing. Spójrzmy teraz na narzędzia jakimi się posługuje lean manufacturing.
Narzędzia lean manufacturing
Jak wspomniano na początku, koncepcja lean manufacturing dostarcza prostych narzędzi, dzięki którym może nastąpić „wyszczuplenie” przedsiębiorstwa, a co za tym idzie, optymalizacja jego działalności i zysków.
Podstawowe narzędzia lean manufacturing to:
- Mapowanie strumienia wartości (VSM), polegające na weryfikowaniu przepływu materiałów i informacji zarówno w czasie produkcji, jak i w procesie dostarczania klientowi produktu,
- 5S (sortowanie, systematyka, sprzątanie, standaryzacja i samodyscyplina), narzędzie pozwalające na stworzenie dobrze zorganizowanego i uporządkowanego miejsca pracy,
- Całościowe utrzymanie ruchu (TPM), dzięki któremu każda osoba zatrudniona w firmie będzie mogła swobodnie korzystać z narzędzi potrzebnych do pracy,
- Poka-Yoke, narzędzie, które pomaga wyeliminować pomyłki. U jego podstaw leży założenie, że za błędy odpowiedzialne są procesy, nie ludzie,
- Kaizen, opierające się na przekonaniu, że zaangażowanie pracowników i ich ciągłe dążenie do doskonałości mają większy wpływ na rozwój firmy niż znaczące, ale sporadyczne udoskonalenia.
Korzyści płynące z wprowadzenia lean manufacturing w przedsiębiorstwie
Podstawową kwestią, nad jaką zastanawia się każdy przedsiębiorca rozważający wdrożenie koncepcji lean manufacturing w swojej firmie, jest: „Jakie mogę mieć z niego korzyści?”.
Jest to pytanie całkowicie uzasadnione, a odpowiedź na nie jest jednoznaczna:
- Znaczna poprawa jakości produktów,
- Wzrost wydajności,
- Zmniejszenie się zapasów w toku produkcji,
- Wzrost wykorzystania maszyn,
- Ograniczenie powierzchni potrzebnej do produkcji,
- Skrócenie czasu, jaki upływa od przejścia surowca w stan gotowy,
- Poprawa komunikacji w firmie.
Zagrożenia mogące towarzyszyć lean manufacturing
Wprowadzanie zmian w organizacji, nawet tak sprawdzonych i efektywnych jak te, które oparte są na koncepcji lean manufacturing, wymaga – prócz skupienia się na korzyściach – przeanalizowania różnego rodzaju zagrożeń i ryzyk.
Do najczęstszych zagrożeń występujących podczas wprowadzania lean manufacturing w organizacji należą:
- Zagrożenia produkcyjne wywołane niskim poziomem zapasów,
- Zmniejszenie przepustowości,
- Możliwość wydłużenia okresów bezczynności pracowników,
- Zagrożenie utrzymania samokontroli na linii produkcyjnej,
- Niezdolność dostawców do dostarczania materiałów, a także
- Wysyłanie fałszywych informacji dotyczących optymalnego poziomu produkcji.
Wczesne rozpoznanie ryzyk pozwala na podjęcie odpowiednich kroków zapobiegawczych lub też, w razie potrzeby, szybsze wdrożenie niezbędnych modyfikacji.
Warto przeczytać:
Wykorzystanie narzedzi „lean manufacturing” w logistyce produkcji > więcej tutaj…
Wpływ wdrożenia zasad Lean Manufacturing na efektywność i jakość produkcji > więcej tutaj…
Lean Manufacturing, czyli jak wdrażać konkurencyjność > więcej tutaj…
Opinie o lean manufacturing
Dajcie znać w komentarzach jakie są Wasze opinie o lean manufacturing. Każda recenzja i opinia z przeprowadzonych działań, w których wykorzystane zostały wspomniane przez nas techniki, metody i narzędzia lean manufacturing ma dla nas ogromne znaczenie.
Zobacz także na nasz artykuł omawiający zagadnienie lean manufacturing a lean management.
Rzuć też okiem na kilka słów wprowadzenia do tego czym jest lean manufacturing:
Zapraszamy też do śledzenia nas na naszym kanale na YouTube gdzie piszemy o lean management i wszystkim co z nim związane.
Swoje opinie możecie umieścić w komentarzach do tego poradnika.